Rodzaje szkła.
Przy klasyfikacji szkła uwzględnia się różne kryteria.
Ze względu na temperaturę mięknięcia szkła wyróżnia się:
• szkło miękkie — temperatura mięknięcia ok. 500°C, dość miękkie, kruche, podatne na działanie kwasu fluorowodorowego, daje się łatwo szlifować;
• szkło twarde — o znacznej temperaturze mięknięcia, dość wytrzymałe mechanicznie, znacznie bardziej wytrzymałe na zmianę temperatur.
Biorąc pod uwagę skład chemiczny zestawu szklarskiego, można wyróżnić następujące grupy główne szkła: sodowo-wapniowe, potasowo-wapniowe, ołowiowe, borowo-krzemowe, krzemionkowe.
Szkło sodowo-wapniowe to najpospolitsze i najtańsze szkło o kolorze lekko zielonkawym, powstającym wskutek zanieczyszczenia związkami żelaza występującymi w piasku. Jest stosowane do produkcji większości konwencjonalnych wyrobów: naczyń, opakowań, szkła okiennego.
Szkło potasowo-wapniowe jest znacznie szlachetniejszym rodzajem szkła niż sodowo-wapniowe. Charakteryzuje się czystością barwy, pięknym połyskiem, stosunkowo dużą odpornością na zmiany temperatury. Szkło potasowo-wapniowe znalazło zastosowanie do wyrobu trudno topliwego szkła laboratoryjnego oraz stołowego o wyższym stopniu jakości.
Szkło ołowiowe jest w znacznym stopniu podobne do kryształu górskiego, być może właśnie dlatego nazywa się je szkłem kryształowym. Zalicza się je do szkieł miękkich. Odznacza się znaczną gęstością i zawartością minii (2PbO • PbO2). Pięknie załamuje promienie świetlne, daje się łatwo szlifować i rzeźbić, przy uderzeniu wydaje metaliczny dźwięk. Ze szkła kryształowego produkuje się luksusowe szkło stołowe, wazony, patery i inne wyroby.
Szkło borowo-krzemowe odznacza się dość dużą twardością i odpornością na zmiany temperatury oraz działanie chemikaliów. Znalazło zastosowanie do produkcji wyrobów żaroodpornych, termosów, aparatury laboratoryjnej i naczyń do gotowania. Jest to szkło typu: Palex (z dodatkiem BaO), Jena (B2O3 i ZnO), Pyrex (B2O3, Al2O3).
Szkło krzemionkowe jest produkowane z czystej krzemionki (SiO2), odznacza się dużą wytrzymałością mechaniczną, termiczną i chemiczną, jest jednocześnie dobrym dielektrykiem. Jako cenny materiał optyczny, ze względu na przepuszczalność w części widzialnej widma, jak również w obszarze promieni ultrafioletowych i podczerwonych, jest wykorzystywane do produkcji soczewek, pryzmatów, wzierników. Szkło to znalazło zastosowanie do produkcji wyrobów laboratoryjnych: kolb, aparatów destylacyjnych, chłodnic, zbiorników na kwas. W elektrotechnice używa się go w lampach wyładowczych.
Nazwy szkieł, wskazujące na skład chemiczny, tworzy się przez dodanie przymiotników określających kolejny składnik po krzemie. Najczęściej stosuje się szkła wieloskładnikowe.
Zgodnie z innym popularnym kryterium podziału szkła, oprócz składu chemicznego, uwzględnia się obszar zastosowania. Według tego kryterium szkło dzieli się na:
• szkło budowlane;
• szkło techniczne’,
• szkło gospodarcze’,
• opakowania szklane.