Przechowywanie, opakowanie i wymagania jakościowe ceramiki

Przechowywanie, opakowanie i wymagania jakościowe ceramiki.

W czasie przechowywania wyroby ceramiczne, a zwłaszcza ceramika stołowa i artystyczna, muszą znajdować się w pomieszczeniach suchych, o temperaturze otoczenia ok. 18°C. Wyroby fajansowe, ze względu na znaczną nasiąkliwość, powinny być przechowywane przy wilgotności względnej rzędu 60 — 70%. W magazynach lub hurtowniach ceramikę należy układać na regałach, podestach w tzw. stosach. Liczby sztuk w stosie bardzo często są określone w odpowiednich normach. Gdy nie ma szczegółowych przepisów, wówczas należy wyroby układać tak, aby nie spowodować ich uszkodzenia.

Opakowanie wyrobów ceramicznych powinno zapewniać im maksymalną ochronę. Najpospolitsze materiały, które wykorzystuje się jako opakowania, to: papier, bibuła, pudła kartonowe, tworzywa sztuczne (folia termokurczliwa), drewno (klatki, skrzynie, wata drzewna). Drobne i dekorowane wyroby chroni się opakowaniem bezpośrednim, tj. watą drzewną, bibułą, opakowaniem pośrednim zaś są papier pakowy (z którego tworzy się pakiety lub paczki, wiążąc je sznurkiem i oklejając taśmą samoprzylepną), pudła kartonowe, klatki. Do przewozu są stosowane również opakowania transportowe — kontenery. Na opakowaniach wyrobów ceramicznych muszą być umieszczone znaki manipulacyjne, takie jak „ostrożnie kruche”.

Poszczególne wyroby zgodnie z normami powinny być trwale oznakowane. Na spodzie wyrobu najczęściej znajduje się znak firmowy, utrwalony przez wypalanie. Ponadto na etykiecie powinny znajdować się: nazwa wyrobu, gatunek, znak kontroli jakości „KJ”, rok produkcji, liczba sztuk, kod kreskowy. Oznakowanie kodowe literowo-cyfrowe jest stosowane dla wyrobów ceramiki budowlanej i umieszczane na opakowaniach. Dotyczy ono wyrobów szkliwionych (S) i nie szkliwionych (N), rodzaju szkliwa, dekoracji lub masy.

Przy ocenie jakości partii wyrobów ceramicznych badaniom porównawczym podlegają właściwości i cechy poszczególnych wyrobów. Ważniejsze z nich podano w tabeli.

Rodzaj wyrobu ceramicznego
	barwa	przeświecalność	dźwięk
Porcelana	biała	przeświecalna	czysty metaliczny
Porcelit	biały lub jasnokremowy	nieprzeświecalny lub słabo przeświecalny	niemetaliczny, szybko zanikający
Fajans	jasnoszary, jasno-kremowy	nieprzeświecalny	głuchy
Kamionka	biała, szara, brązowa	nieprzeświecalna	mocny, niski, dość dźwięczny

Właściwości
twardość	szkliwo	nasiąkliwość	kwasoodporność	dekoracja
Porcelana – twardsza niż stal i granit	twarde, mocno stopione	0,2%	duża	naszkliwna i podszkliwna
Porcelit – twardy	twarde, mocno stopione	4,0%	duża	naszkliwna lub brak
Fajans – miękki	łatwo pęka, cek	10-14%	mała	naszkliwna i podszkiwna
Kamionka – twarda	twarde	8,0%	bardzo duża	przeważnie brak

W badaniu niepełnym (odbiorczym) najczęściej ocenie podlegają:

— barwa wyrobu,

— przeświecalność i grubość ścianek,

— wygląd zewnętrzny (kształt, krawędzie, umocowanie nóżek i uchwytów, dokładność szkliwienia),

— rozróżnienie rodzaju dekoracji,

— dźwięk przy lekkim uderzeniu,

— twardość wyrobu.

W czasie produkcji wyrobów ceramicznych z różnych przyczyn mogą powstawać niezamierzone odchylenia — wady jakościowe. Do najczęściej występujących wad zalicza się:

• wady kształtu:

— deformacja kształtu wyrobu w postaci skrzywień, owalności i zwichrowań,

— nierówności podstaw,

— wady klejenia;

• wady powierzchni.

— chropowatość powierzchni wyrobu,

— łysiny, tj. miejsca przeznaczone do szkliwienia nie pokryte szkliwem,

— zacieki i zgrubienia szkliwa,

— szczerby,

— odpryski szkliwa;

• wady masy ceramicznej:

— pęcherze,

— cek — pęknięcia włosowate;

• wady dekoracji:

— odchylenia od zaprojektowanego wzoru,

— odchylenia barwy,

— przerwanie wzoru,

— obecność obcej farby na powierzchni wyrobu,

— ścieranie się dekoracji,

— plamy.

W zależności od ilości występujących wad nieistotnych wyroby gotowe klasyfikuje się na trzy gatunki (I, II i III). W zależności od techniki zdobienia, rodzaju użytych farb, bogactwa elementów wzoru w zakładzie produkcyjnym na podstawie ustalonej skali punktowej ustala się odpowiednią klasę dekoracji dla wyrobów ceramiki stołowej. Klasy te oznacza się cyframi arabskimi od 01 do 23. Najczęściej wyroby gatunku I mają klasy 08 – 23, gatunku II — 01 – 07, gatunek III zaś jest najczęściej nie dekorowany.