Korkowe warstwy
W uprawie dębu korkowego głównym celem jest osiągnięcie wysokiej jakości plonów. Korek jest materiałem naturalnym o różnorodnych zastosowaniach w wielu sektorach gospodarki, takich jak przemysł produkcji win, różne gałęzie budownictwa, przemysł lotniczy, obuwniczy czy też kaletniczy.
Struktura
Korek jest nazwą potocznie nadaną tkance korkowej formowanej przez
drzewa wiecznie zielonych dębów korkowych. Jest to tkanka roślinna
zbudowana z martwych mikrokomórek – o wyglądzie 14 ściennych wielościanów
zaczepionych jeden w drugi – z przestrzeniami międzykomórkowymi całkowicie
wypełnionymi gazową mieszaniną o składzie prawie identycznym jak powietrze.
1 cm3 tkanki korkowej zawiera ponad 40 milionów takich
czternastościennych komórek. Skład takiej komórki to: 45% suberyny,
27% lignin, 12% celulozy i polysacharydów, 6% taniny, 5% wosku oraz
5% innych drobnych substancji.
Różnorodność
Nie każdy korek jest taki sam. Skala różnorodności jest szeroka i
uzależniona od różnych czynników wpływających na drzewo przez cały
okres jego życia. Wpływ tych czynników można prześledzić w warstwach
kory korkowej podobnie jak w przekroju pnia drzewa. Ochronna kora
zewnętrzna może być zdejmowana, w zabiegu zwanym strypping, bez szkody
dla drzewa. Okorowanie przeprowadza się co 7-9 lat. Można wyróżnić
trzy rodzaje tkanki korkowej w całym cyklu życia dębu korkowego. Są
to:
- Virgin – korek dziewiczy, jest to tkanka uzyskana z pierwszego
korowania. Jest twardsza i ma nieregularną strukturę.
Za przyrost kolejnej warstwy korka odpowiadają komórki peryferyjne,
które stają się żywe, ulegają podziałowi (wzrostowi) i dają początek
warstwie tworzącej w końcu korek . Warstwa ta to phellogen. Można
powiedzieć, że warstwa ta uzyskuje swoją własną tożsamość pod warstwą
komórek obumarłych, tworząc kolejne milimetry przyrostu. Po pierwszym
okorowaniu (gdy drzewo ma ok. 25-30 lat) nowy phellogen wkrótce
zaczyna generować kolejną warstwę korka znacznie grubszą niż virgin.
Po kolejnych 9 latach powstaje warstwa: - Secondary cork – to pierwsza warstwa w procesie reprodukcji,
jest grubsza i bardziej płaska niż virgin. Najlepszą warstwą do
celów produkcyjnych jest: - Amadia – o największej miąższości, grubości i o najbardziej
regularnej strukturze. Wiek drzewa osiąga wtedy ok. 45-50 lat.
Z każdym następnym okorowaniem grubość i jakość kory korkowej rośnie.
Procesy okorowania można przeprowadzać nawet do 150 roku życia dębu
korkowego